Translate

maandag 14 januari 2013

Historia ALBUM II - Deel 1


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ALBUM II – Deel 1

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kruistochten - Steden en Gemeenten 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Boudewijn IX

Graaf Boudewijn VIII van Vlaanderen en Henegouwen werd door zijn zoon, Boudewijn IX opgevolgd. In de loop van de Vierde Kruistocht werd deze laatste tot keizer van Constantinopel uitgeroepen. Hij werd aldus de hoogste personaliteit van de toen bekende wereld. Kort daarna kwam hij om in een gevecht in Bulgarije en zijn lijk werd nooit teruggevonden.








De valse Boudewijn


Verscheidene jaren na de dood van Boudewijn van Constantinopel verscheen in Vlaanderen een avonturier die zich voor Boudewijn liet doorgaan. Hij vond aanhangers en veroorzaakte onlusten. Zijn bedrog werd echter ontdekt en hij werd ter dood veroordeeld.




Ferrand van Portugal

De oudste dochter van Boudewijn IX, Joanna van Constantinopel, was gehuwd met Ferrand van Portugal, die zo graaf van Vlaanderen werd. Ferdinand kwam in opstand tegen zijn suzerein, koning Filips-Augustus van Frankrijk maar werd in 1214 bij Bouvines verslagen, gekwetst en gevangen genomen. Hij bleef 13 jaar lang in Parijs in gevangenschap.








De Bijloke te Gent

Ondanks de nederlaag van Bouvinnes, heerste er vrede in het graafschap Vlaanderen onder de heerschappij van Joanna van Constantinopel.
Er werden belangrijke kloosters gesticht, zoals de Bijloke te Gent waar kloosterzusters de zieken verpleegden. Het Bijlokegasthuis bestaat nog.







Margareta
van Constantinopel

Na de dood van Joanna werd haar zuster, Margareta van Konstantinopel, gravin van Vlaanderen en Henegouwen. Zij was een eerste maal met Burchard van Avesnes, een tweede maal met Willem van Dampierre gehuwd. De kinderen uit deze twee huwelijken twistten om het bewind, waardoor de vrede gestoord werd onder de regering van Margareta.




De uitspraak te Peronne

De familievete tussen de Avesnes en de Dampierre's, verwekte heel wat onlusten in de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen. Welke zoon van Margareta, Jan van Avesnes of Gwijde van Dampierre zou erfgenaam worden? Lodewijk IX de Heilige, koning van Frankrijk, besliste te Peronne dat Henegouwen aan de Avesnes en Vlaanderen aan de Dampierre's ten deel zou vallen.


Godfried met den Baard

Terwijl het graafschap Vlaanderen in de 12de en 13de eeuw steeds sterker geworden was, viel het oude hertogdom Lotharingen in talrijke kleine lenen uiteen. Het belangrijkste leen was het graafschap Leuven. Graaf Godfried met den Baard nam de titel van hertog van Lotherrijk. Zijn afstammelingen zijn de hertogen van Brabant.




De H. Albertus
van Leuven

De hertogen van Brabant kwamen in opstand tegen het Germaanse Keizerrijk. Ook de  lenen Henegouwen, Namen, Luxemburg en zelfs in het Prinsdom Luik verzetten zich. De prinsbisschop Albertus van Leuven, een broeder van hertog Hendrik I van Brabant, werd in 1193 op bevel van een Duitse keizer vermoord.


De slag bij Steppes   

De hertogen van Brabant verlangden zeer hun gebied tot aan de Rijn uit te breiden. Hendrik I voerde lang oorlog om dit doel te bereiken, maar hij werd in 1213 bij Steppes
door de prinsbisschop van Luik, Hugues de Pierrepont, verslagen.





Jan de Overwinnaar

De pogingen van de hertogen van Brabant om de Rijn te bereiken ten einde de handel in het hertogdom te vergemakkelijken, slaagden in 1288.

Hertog Jan I de Overwinnaar veroverde door de slag bij Woeringen het hertogdom Limburg en voegde het wapen van Limburg bij dat van Brabant. Jan I was één van de glansrijkste ridders uit de geschiedenis.








Maria van Brabant

Hertog Jan I van Brabant en Limburg had een zuster, Maria van Brabant, die met koning Filips III van Frankrijk, zoon van Lodewijk IX de Heilige, huwde. Zij was dichterlijk begaafd en beschermde de minnestrelen. Zij werd door Pierre de La Brosse een minister van de koning van Frankrijk, ten onrechte van tovenarij beschuldigd.



De galg van Montfaucon

Toen Jan I de Overwinnaar vernam dat zijn zuster naar aanleiding van de laster van Pierre de La Brosse, in de gevangenis geworpen was, trok hij naar Parijs. Hij voerde een gerechtelijk tweegevecht, doodde zijn tegenstander en liet Pierre de La Brosse aan de galg van Montfaucon ophangen. Dan plaatste hij zijn zus weer op de troon.



Blanca van Namen

Ten tijde dat een vlaamse vorstin, Maria van Brabant, in het frans ging dichten, werd een Walin, Blanche de Namur, dichteres in het Scandinavisch. Zij was met koning Magnus Erikson van Zweden gehuwd en had een zoon, de latere koning Haakon, voor wie zij lieve kinderliedjes dichtte.





Albert de Cuyck



Luik was één van de vrijste landen van de wereld, het telde enkele merkwaardige prinsbisschoppen, zoals Albert de Cuyck. In 1198, schonk Albert aan alle inwoners van het prinsbisdom een uitstekend charter waarbij hij hun grote vrijheden toekende.


Hendrik de Blinde en Ermesinde

Over het uitgestrekte hertogdom Luxemburg heerste op het einde van de 12de eeuw de oude Hendrik de Blinde. Zijn nog heel jonge dochter Ermesinde was zijn erfgename. Het kostte Hendrik veel moeite het erfgoed van zijn dochter te verdedigen. Eén van zijn vijanden was graaf Boudewijn VIII van Vlaanderen en Henegouwen.













De Cisterciënsers
van Orval

In de 13de eeuw verschenen in ons land nieuwe kloosterorden die een grote invloed uitoefenden. De oudste was die der Cisterciënsers, tegenwoordig Trappisten genoemd. Orval was één van hun eerste abdijen. Zij ontgonnen het land en de ontvoogding van de lijfeigenen was ten dele aan hen te danken.



De Begijnen van Brugge
Op het einde van de 13de eeuw ontstond de Begijnenorde. De begijnhoven waren zeer talrijk en zeer bevolkt. De begijnen maakten kant en gaven onderricht aan meisjes. Aan het hoofd van een begijnhof stond de Grote Dame.




De
Premonstratenzers
van Averbode

De orde der Premonstratenzers verscheen in dezelfde tijd als die der Cisterciensers. Er werden grote abdijen te Averbode, Tongerloo en Park Heverlee gesticht. De Premonstratenzers maakten zich vooral verdienstelijk door het stichten van parochies.






Drang nach Osten

In de 12de eeuw ontstond een emigratiebeweging naar het oosten, nl. naar Duitsland, Hongarije, Polen. Deze beweging wordt de “drang naar het oosten”, in het Duits “Drang nach Osten” genoemd. De haven van Bremen is van Belgische oorsprong: wij hebben Vlaamse dorpen in Saksen.


Haven en schip

Het leenstelsel word geleidelijk door het gemeentelijk stelsel vervangen. De steden ontstaan in de middeleeuwen. Zij komen tot stand op plaatsen waar handel kan gedreven worden d.i. langs verkeerswegen en inzonderheid langs bevaarbare rivieren daar de banen zeldzaam zijn.



Keur

De middeleeuwse gemeente is geen gewone stad, het is een vrije stad. De inwoners van de stad eisen reeds zeer vroeg van de plaatselijke heer een akte waarbij hun allerlei vrijheden toegekend werden, en het recht zichzelf te besturen. Die akte wordt keur of charter genoemd.










Stormklok

Wanneer een gemeente in gevaar verkeerde, werd de stormklok geluid. Dit was de klok van de gemeente waarop het stadswapen afgebeeld stond. De klok riep de burgers te wapen op, wanneer de vijand in zicht was. Ze klepte ook in geval van brand. Onze beroemdste stormklok is Klokke Roeland van Gent.


Burg

Eén van de eerste werken van de kooplieden was hun stad met wallen te omringen. Deze met torens versterkte wal werd burg genoemd, vandaar de naam "burger" die voortaan de inwoners der steden zouden krijgen.


Belfort

De gemeenten waren echte kleine onafhankelijke republieken. Het symbool van hun onafhankelijkheid was het belfort, dit was een dikwijls zeer mooie toren waarin de stormklok hing. Er bestaan nog belforten in Gent, Brugge en Doornik.










Gemeentelijke troepen

De gemeenten waren ingericht om hun onafhankelijkheid en hun voorrechten te handhaven. Ze hadden één of meer burgemeesters, een rechtbank van schepenen en milities, dit is een garnizoen van gewapende mannen. 








De Hallen te Ieper 

De gemeenten hadden hun macht aan de economische groei,hun handel en nijverheid te danken. Handel bestaat erin het kopen en verkopen van goederen, er werden dus ruime pakhuizen gebouwd, die hallen heetten. De schoonste hallen van Belgie waren die van Ieperen; ze werden in de loop van vorige eeuw twee maal vernietigd.





Een middeleeuwse stad

Het was zeer druk in de middeleeuwse steden. De straten waren smal, donker en vuil want ze waren niet geplaveid en er was geen riool. Dit verklaart waarom ze zo dikwijls door epidemieën geteisterd werden.






Jaarmarkt

Vooral op de jaarmarkten werd handel gedreven. De kooplieden ontmoetten er elkaar op vaste data. Er bestonden zeer belangrijke jaarmarkten, zoals bijvoorbeeld te Brugge, waar kooplieden uit de verste landen bijeenkwamen.







Het laken
Niet alleen de handel verrijkte de steden, de nijverheid kende er ook een grote bloei. Naast de kooplieden vond men er ambachtslieden die zeer talrijk waren, vooral in Vlaanderen. De lakennijverheid was veruit de belangrijkste. De weversgilde werd dan ook zeer machtig.





O.L. Vrouwprocessie te Doornik

De maatschappij bestond, in de middeleeuwen, uit feodale edellieden, boeren, rijke kooplieden en arme ambachtslieden. Al deze mensen, Vlamingen zowel als Walen, vond men, door eenzelfde geloof verenigd, in de processie van O.L. Vrouw te Doornik.





Het wapen van Brabant

Het hertogdom Brabant, met Leuven als hoofdstad, strekte zich ver buiten de grenzen van de huidige provincie Brabant en Antwerpen uit. Het had beroemde vorsten: Godfried I, II en III, Hendrik I, II en III, Jan I, II en III.









Het wapen van Limburg

Het graafschap, later hertogdom Limburg stemt in de middeleeuwen niet overeen met de provincie die tegenwoordig de naam draagt. De huidige provincie Limburg hing af van het prinsbisdom Luik en heette graafschap Looz. De stad Limburg was de hoofdstad van het oude hertogdom waarvan de laatste hertogin, Ermengard, in 1283 overleed.



Het wapen van Vlaanderen

Het graafschap Vlaanderen, met Brugge als hoofdstad, was het rijkste en bedrijvigste leen van onze streken. Van Vlaanderen ging de eenmaking van Belgie uit. Het graafschap omvatte de streek van Rijsel en Douai, die ook Frans Vlaanderen word genoemd.
 







Het wapen van Namen

Het graafschap, later markiezaat Namen, was één van onze kleinste middeleeuwse lenen. De graven van Namen waren niet zeer machtig maar het waren koene ridders die dikwijls in verre landen grote roem behaalden.




Het wapen van Luxemburg

Het hertogdom Luxemburg was weleer een uitgestrekt bebost gebied. De hertogen hielden van tornooi en gevecht. Een van hen, Hendrik III, werd Germaanse keizer in het begin van de 14de eeuw. Zijn opvolgers waren koning van Bohemen, zij heersten tegelijk te Praag en te Luxemburg.







Het wapen van Henegouwen

Het graafschap Henegouwen, met Bergen als hoofdstad, reikte tot ver in het huidige franse grensgebied. Het werd verscheidene malen met het graafschap Vlaanderen verenigd. In de 13de eeuw viel het aan het huis van Avesnes, in de 14de eeuw aan het huis van Beieren ten deel.




Het wapen van Holland-Zeeland-Friesland

De graafschappen Holland en Zeeland, evenals de heerlijkheid Friesland, waren in de 13de eeuw onder het gezag van gravin Aleidis verenigd. Zij huwde met Jan van Avesnes, graaf van Henegouwen. Voortaan zullen de 4 lenen verenigd blijven.






Het wapen van Luik

Het Prinsbisdom Luik dat in de 10de eeuw door Otto I gesticht werd, beheerste het hele dal van de Maas, van Givet tot Maastricht, een rijke streek van groot strategisch belang tussen Frankrijk en Germanie. De prinsen van dit grondgebied waren bisschoppen en werden door het kapittel van de St. Lambrechts-kathedraal gekozen. "Land van de wet en de vrijheid" dat negen eeuwen lang onafhankelijk bleef.

(Naar deel 2 van ALBUM II)
 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten