Translate

donderdag 3 januari 2013

Historia ALBUM VI - Deel 1

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ALBUM VI - Deel 1

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Belgisch Kongo - Eerste Wereldoorlog

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dhanis

In 1892 zette Leopold II de strijd in tegen de handelaars in zwarte slaven, meestal machtige, gearabiseerde opperhoofden zoals de sultans Tippo-Tip, Gongo Lutete, Sefu, Rumaliza. Ze waren ongeveer met 100.000. In deze campagne, alsmede in de volgende die tegen de Batetela moest worden gevoerd, was Dhanis de merkwaardigste Belgische officier.






Lippens en
de De Bruyne

Tijdens de campagne tegen de slavenhandelaars werden luitenant Lippens en sergeant de Bruyne door sultan Sefu gevangen genomen. De Bruyne werd op de oever van de Lomani gebracht. Aan de overzijde bevond zich de voorhoede van Dhanis, waarmee hij moest onderhandelen. "Spring in de stroom en je bent gered", riepen zijn makkers hem toe. "Neen", antwoorde hij, "Lippens is ziek en ik heb hem beloofd terug te komen". Hij en Lippens werden vermoord.




Ivoor en Rubber

In 1901 was de vrede in Kongo hersteld. De exploitatie van het zeer rijke grondgebied werd aangevat. De eerste opbrengst van het equatoriale woud bestond uit de slagtanden van de olifanten en het sap van de rubberbomen. In het begin van die eeuw was Kongo een van de grote voortbrengers van rubber en ivoor.



Het Koper

Vooral de bodem van Kongo bleek uiterst rijk. In Katanga ontdekte men uitzonderlijke koperlagen. Rondom Elisabethstad ontstond een uitgestrekte
nijverheidsstreek met malachiet-mijnen in open lucht in Kambove, Panda, de”Ster” en later uraniummijnen te Chinkolobwe.

Het Spoor

De Kongolese produkten konden enkel over de Kongostroom naar België worden gebracht, wat met veel gevaar en moeilijk-heden gepaard ging wegens de vele stroomversnellingen die de scheepvaart belemmerden. Om zulks te verhelpen hebben wij spoorwegen gebouwd. Het was een zeer zware en harde taak; vooral de spoorweg van beneden-Kongo kostte heel wat moeite.


De missionnarissen

De prestatie van de Belgen was een prachtig iets. Ze hebben er de schoonste kolonie te wereld van gemaakt. Echt onontgonnen en wild land valoriseren en moderniseren, rijker en mooier maken, is iets heerlijks. Een volk beschaven is beter. Beschaven betekend de lichamen genezen en de zielen verheffen. Dit was het werk van onze geneesheren en vooral van onze missionarissen.



Politieke en
sociale strijd
 
Een van de meest kenschet-sende gebreken van ons volk is zijn neiging tot krakelen. De katholieke partij, de liberale partij en, van 1885 af, de socialistische partij hebben mekaar bestreden in verband met de vrijheid van onderwijs, de gelijkheid van de twee landstalen en andere prob-lemen... Tot grote ergernis van de vreemdelingen.


J.B. David en J.F. Willems

Sommige onrechtvaardig-
heden dienden hersteld. Het Frans was de enige, officieel erkende landstaal. Een Vlaamse beweging, die aanvankelijk tot doel had de Vlaamse letterkunde opnieuw te doen bloeien, werd in het leven geroepen door kanunnik Jan David, een historicus, en door Frans Willems, een geleerde.

 Albrecht Rodenbach

De Vlaamse letterkunde, die een lange en diepe inzinking gekend had, begon  op het einde van de19de eeuw opnieuw schitterend te bloeien. De ziel van het oude Vlaanderen ontwaakte uit haar lange slaap dankzij Jan van Rijswijck en vooral Albrecht Rodenbach, de vurige dichter.









Hendrik Conscience

De meest geliefde romanschrijver in het België van de 19de eeuw was van Franse oorsprong: hij heette Hendrik Conscience. Men zegt van hem dat hij zijn volk leerde lezen. Voor zeer eenvoudige mensen schreef hij in zeer eenvoudige taal over zeer eenvoudige onderwerpen. Meer dan 100 romans die een ongeëvenaard succes kenden.


Emile Verhaeren

Met het stichten van "La Jeune Belgique" begon de Frans-Belgische letterkunde glansrijker dan ooit te herleven. De beste dichters waren Severin, Georges Rodenbach, Van Lerberghe en vooral Emiel Verhaeren. Hij was een Vlaming van Sint Amands, die met zijn gedichten “Toute La Flandre" (het hele Vlaanderen) zou onsterfelijk maken.



Guido Gezelle

De meest aangrijpende dichter, waarop België trots mag zijn, hij die alle dichters overtreft door zijn kiese gevoeligheid, is een nederig priester uit Westvlaanderen: Guido Gezelle. Wellicht één van de zuiverste grootmeesters van de lyrische kunst die de wereld ooit gekend heeft.








Constantijn Meunier

Ons land heeft enkele uitstekende beeldhouwers voortgebracht: Geefs, Simonis, Vinçotte en vooral Constantijn Meunier. Met zijn krachtig talent verheerlijkte hij vooral de arbeiders, mijnwerkers, dokkers, smeders en allerlei werklui, en ook de waardigheid van de nederigen en ongelukkigen.


 



Jacob Smits

België werd opnieuw het land van de grote kunstschilders. Wappers, Wiertz, Leys, brachten vooral epossen op het doek. Verwee was een landschapschilder, Laermans en de wonderbaarlijke Jacob Smits, tevens zo ruw en zo zacht, schilderden het leven van de armen.







César Franck

Als ons volk herleeft moet het zingen. Onze componisten brachten de toonkunst op een zeer hoog peil: Charles de Beriot, Peter Benoit, Eugéne Ysaye, August Gevaert, Edgar Tinel en vooral César Franck , de meester-toondichter van "Les Béatitudes" (“De Zaligheden”).


Henri Pirenne

In de “Eeuw van 'Leopold II' waren er niet alleen schrijvers of kunstenaars; er waren ook geleerden. Eerst en vooral historici. Onder hen de schrijver van de beroemde 'Geschiedenis van België', Henri Pirenne, waaraan deze “verzameling” veel verschuldigd is.





Ernest Quételet
 
Quételet was tevens wiskundige, weerkundige en sterrekundige. Dankzij zijn wetenschappelijk werken verwierf de sterrenwacht van Brussel wereldberoemdheid. Door de vreemde geleerden werd Quételet zeer bewonderd, in zijn eigen land echter werd hij miskend.





Onze universiteiten

In 1834 werden, naast de rijksuniversiteiten van Luik en Gent, twee vrije universiteiten in het leven geroepen. Théodore Verhaegen had de vrije universiteit van Brussel gesticht en de Belgische bisschoppen hadden de aloude Leuvense Alma Mater doen herrijzen; Monseigneur de Ram was de eerste rector van. Onze vier universiteiten zijn het brandpunt van de wetenschap.

 




Pater De Smet

Wie “’s lands Glorie” de schitterende glans bijbrachten zijn zij die de zedelijke grootheid belichamen, de grootheid van het hart welk de die van de geest overtreft. Onder al onze helden vol toewijding en zelfopoffering is er vooral één missionaris: de Jezuiet Pieter-Jan De Smet, apostel van het Rotsgebergte. De roodhuiden noemden hem “Zwarte Toog”.
 




Bij de melaatsen

In 1873 vertrok een nederig kloosterling, Pater Damiaan de Veuster, alleen naar de Hawai-eilanden om er zijn leven te wijden aan de melaatsen die op Molokai verbannen waren. Hij verzorgde ze en gaf hun weer moed. Na tien jaar kreeg hij ook de afschuwelijke kwaal en stierf te midden van zijn zieken aan wie hij hoop en vreugde had gebracht.


De ”Belgica”
 
Overal in de wereld waren de Belgen bekend om hun talrijke en belangrijke verwezenlijkingen. In het begin van de 20ste eeuw nam Adriaan de Gerlache een zeer gedurfd initiatief. Aan boord van de “Belgica” vertrok hij naar het Zuidpoolgebied.






Maria-Henrica

Maria-Henrika van Oostenrijk was de tweede koningin van België. Zij stierf te Spa in 1902. Aan Leopold II had zij een zoon geschonken, Leopold, de graaf van Henegouwen, die stierf toen hij 10 jaar oud was, en drie dochters; de prinsessen Louisa, Stefania en Clementina.







Prins Boudewijn

Leopold II had geen afstammeling in rechte linie meer. Hij vestigde al zijn hoop op de nakomelingschap van zijn broeder: Filips, de graaf van Vlaanderen. Deze had twee zoons, Boudewijn en Albert. Boudewijn, de zeer geliefde troonopvolger, stierf helaas in 1891: hij was 22 jaar. (Belgische Dynastie)
 





Een grote regering

Leopold II, de “imperiale koning”,  stierf op 17 december 1909 in het kasteel te Laken, onbegrepen en gehekeld door een kleinzielig volk dat hij verheven en gered had. “Twintig jaar na mijn dood zal men mij recht laten wedervaren, zei hij. Inderdaad, 20 jaar later werd zijn standbeeld te Brussel opgericht.



Albert I

De neef van Leopold II besteeg de troon onder de naam van Albert I. Hij zou tot in 1934 regeren, omkranst met een buitengewoon prestige. Die roem verdiende hij niet zozeer omdat hij de zegevierende held van de Eerste Wereldoorlog was, maar wel omdat hij een eenvoudig, wijs, eerlijk en rechtschapen man was.








De Koninklijke Familie

In 1900 had Albert prinses Elisabeth van Beieren gehuwd. Zij zou in de geschiedenis van “’s Lands Glorie” een bewonderens-waardige zending vervullen. Zij hadden drie kinderen: Leopold, die zijn vader als koning zou opvolgen, Karel die regent zal zijn en Marie-José die koningin van Italië zal worden.

4 augustus 1914

Willem II, keizer van Duitsland, bondgenoot van Franz Joseph, keizer van Oostenrijk, ontketende in 1914 de oorlog tegen Rusland en Frankrijk. Om Frankrijk snel te kunnen overwinnen eiste hij van koning Albert de machtiging om met zijn leger door België te strekken. De koning weigerde natuurlijk. Op 4 augustus 1914 verklaarde Duitsland ons de oorlog.



Luik

België bood aan de Duitse inval een hardnekkige weerstand. De Luikse forten weerstonden tot het uiterste, sommigen tot op 16 augustus. De dapperheid van onze troepen verwekte wonderen. Generaal Leman die het bevel voerde over de vesting van Luik werd gevangen genomen. In het puin van het fort van Loncin.



Haelen

Toen de Duitse legers de Maas overgestoken waren, rukten zij in massa door het land op. 2400 lansiers en gidsen met enkele wielrijders verdedigden de Gete, onder het bevel van generaal De Witte, bijgestaan door jonge officieren waaronder Tasnier en Van Overstraeten. Op 12 augustus brachten zij de Duitsers te Haelen een bloedige nederlaag toe.


De brand van Leuven

De indringers begingen afschuwelijke wandaden tegen de burgerlijke bevolking. Op 25 augustus stond Leuven in laaien gloed, 1500 huizen, de hoofdkerk en de beroemde bibliotheek van de universiteit werden vernield.



De moordpartij van Dinant

Twee dagen voor de brand van Leuven vermoordden de Duitse soldaten te Dinant 674 slachtoffers, waaronder bejaarden, vrouwen en kleine kinderen. Later zal een gedenksteen opgericht worden met volgend opschrift "Wij zweren allen dat geen enkele gewelddaad tegenover de vijand gepleegd werd".





Trésignies

Ons klein leger had zich terug getrokken binnen de vesting van Antwerpen. Verscheidene uitvallen werden gepoogd om de aanvoer van Duitse versterkingen naar Frankrijk te belemmeren, waar de slag bij de Marne volop aan de gang was. Korporaal Trésignies stond met zijn compagnie voor het kanaal van Willebroek bij de "Verbrande Brug". Hij zwom het kanaal over om de vloer van de brug neer te laten en de doorgang voor zijn manschappen vrij te maken. Hij werd door het vijandelijk geschut gedood
 
 



Adolphe Max

De Duitsers bezetten Brussel sedert 20 augustus. De gemeentelijke overheden, zowel te Bruseel als over gans het land, namen een koele en waardige houding aan. De burgemeester ven de hoofdstad, Adolphe Max, werd aangehouden en in een Duitse gevangenis opgesloten.







Jacques de Dixmude

Koning Albert ontruimde Antwerpen en klampte zich met de resten van zijn leger aan de IJzer vast om de geweldige vijandelijke aanval in de richting van Calais te stoppen. Van 15 oktober af leverden de 40.000 man van het Belgische leger er, 14 dagen lang, een echt demonengevecht. Kolonel Jacques van het 12de linieregiment was de glorierijke verdediger van Diksmuide.



De aanval op Tervaete

De slag bij de IJzer was een afschuwelijk gevecht van man tegen man; de Belgen, gesteund door 5000 Franse marinefuseliers, sloegen de tegenstan af, die 10 maal sterker was. Op zeker ogenblik staken de Duitsers de IJzer over te Tervaete. Majoor d'Oultremont offerde er zijn leven op om de vijand tegen te houden.


De overstroming

Op 27 oktober besloot koning Albert de sluizen van Nieuwpoort te openen om door overstroming de vijand tot terugtocht te dwingen. Een nederig schipper, Hendrik Geeraert, had het uit te voeren manoeuvre aan de staf uitgelegd. De sluiswachter Karel Kogge had reeds op de mogelijkheid gewezen de Duitse stellingen onder water te zetten. Op 31 oktober hadden wij de slag bij de IJzer gewonnen.

Ieper in brand

De Duitsers konden, het niet dulden voor de IJzer tot staan gebracht te zijn. In de maand november trachtten zij de Ieperlee over te steken en Ieper te veroveren, waar Engelse troepen stelling genomen hadden, toen zij ons te hulp gesneld waren. In de slag bij Ieper waren het de Belgen die de Engelsen kwamen steunen.

Europa in oorlog

Aan de ene kant vormen Oostenrijk, Hongarije, Duitsland, Turkije en Bulgarije de groep van de "Centralen". Aan de andere kant vormen Servië, Rusland, Frankrijk, België, Engeland, Italië, Roemenië en Griekenland de groep van de "Bondgenoten". Later zouden  Japan en vanaf 1917 de Verenigde Staten van Amerika. zich bij deze groep aansluiten.
 

De Koningin te
De Panne

Koning Albert bezat nog slechts een klein stukje vrij grondgebied rondom Veurne. Koningin Elisabeth legde zich met volle toewijding toe op de verzorging van de gekwetsten. In het hospitaal "De Oceaan" te De Panne, waar bewonderenswaardige geneesheren ijverden, zoals dokter Depage, werd zij ziekenverpleegster. Met haar glimlach bracht zij wat opheldering in de vier sombere oorlogsjaren.






Kardinaal Mercier

In het bezette, geplunderde en uitgehongerde België werd de bevolking gestroffen door hatelijke verordeningen die leidden tot opeisingen en wegvoeringen. Het trotse en kalme verzet van het hele volk werd belichaamd in de grootse figuur van kardinaal Mercier. Hij was de ziel van de Belgische vaderlandsliefde. Zijn herderlijke brief  "Vaderlandsliefde en standvastigheid" een ongeëvenaarde weerklank had in de wereld.





De
”Vlaamse Leeuw”
en “La Libre Belgique”

Het Verzet, de nationale trots, de stoutmoedigheid... werden onderhouden en aangewakkerd door kleien sluikbladen die, ondanks de Duitse politie onder het publiek werden verspreid: de "Vlaamse Leeuw" en vooral "La Libre Belgique".


De onoverschrijdbare grens

Veel jongeren wilden dienst nemen in het leger. Het was echter niet gemakkelijk: zij konden slechts vluchten via Nederland dat neutraal was. De Duitsers hadden de hele Holland-Belgische grens met een net van elektrische draden onder hoogspanning gesloten. Dertigduizend jonge mannen slaagden er in de grens te overschrijden. Vele anderen niet.



Gabrielle Petit

Een groot aantal Belgen, zowel mannen als vrouwen, werden door de Duitse rechtbanken ter dood veroordeeld, omdat zij hun land in de inlichtings-diensten hebben willen dienen. Gabrielle Petit was pas 23 jaar oud toen ze terechtgesteld werd. Voor het executiepeloton riep ze uit: "Leve België! Leve de ..."






 
Tombeur de Tabora

De Duitsers van Oost-Afrika vielen Belgisch Congo aan. In 1916 sloegen onze zwarte troepen, onder bevel van Tombeur, de Duitse aanval af en veroverden de hoofdstad Tabora.

 De auto-kanonnen

In 1916 verrichtte een Belgisch korps van auto-kanonnen een ongeëvenaarde heldendaad. De 300 man van dit korps bereikten het Oostfront waar zij de Russische bondgenoten kwamen steunen. In 1917 stortte het Oostfront ineen ingevolge de Bolsjewistische Revolutie. De Belgen trokken terug over Siberië, Japan, de Stille Oceaan, de V.S., de Atlantische Oceaan. Een echte reis rond de wereld om het Westfront te vervoegen.


 
 

 

2 opmerkingen:

  1. Dank voor deze prachtige bijdrage op het internet! Voor een geschiedenisleerkracht zijn de afbeeldingen een mooie aanvulling bij de lessen.

    Zal deel 2 van album VI ook nog toegevoegd worden in de toekomst?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bedankt Jonas.
    En het laatste deel van deze serie is intussen gepubliceerd. Ik moet er wel nog enkele Wikipedia-links aan toe voegen.
    Ik wil u wel zeggen dat uw reactie mij erg veel plezier deed, omdat ik zelf altijd een beetje 'geschiedenisleraar' geweest ben. Maar niet professioneel. Uw reactie heeft daarom een meerwaarde voor me. Bedankt.

    BeantwoordenVerwijderen